zaterdag 1 februari 2014

De moraal van het kapitalisme

Als de mens vrij wordt geboren, is hij ook vrij op economisch terrein. De morele ondersteuning van het kapitalisme is het recht van elk mens om het eigen geluk na te streven



 Yaron Brook legt uit waarom kapitalisme het enige morele systeem is. 

In een recent artikel, "Amerikanen zijn vrij, Europeanen zijn illegaal" lazen we waarin de VS en Europa fundamenteel verschillen: Amerikanen mogen in principe alles, tenzij er een wet is die het verbiedt; in Europa is alles verboden, tenzij een wet zegt dat het mag. Dat is niet bij toeval zo. De stichtingsfilosofie van de VS is een voortzetting van de Britse common law, terwijl Europa grotendeels functioneert naar Romeins recht.

Maar aan het idee dat Amerikanen vrij worden geboren ligt ook een filosofie ten grondslag met een morele onderpinning. De mens is niet uitgerust met natuurlijke verdedigingsmiddelen: hij moet overleven door zijn hersens rationeel te gebruiken, anders is hij snel voor de poes. Het opleggen door de overheid van allerlei reguleringen maakt overleven letterlijk steeds moeilijker.

Veel tegenstanders van het kapitalisme verwarren het systeem van vrijheid met 'cronyism'; slecht vertaald als 'vriendjespolitiek', beter vertaald als corporatisme (of fascisme, naar de definitie van Mussolini); de verwevenheid van de (grote) overheid met het (grote) bedrijfsleven zien we bij uitstek in de financiele industrie, die verre van vrij is en behoort tot de meest gereguleerde sectoren. Maar dat is geen kapitalisme! Integendeel.

Kapitalisme en vrijheid (de beperkte overheid) gaan over menselijke creativiteit en zelfontplooiing, niet ten koste van een ander, maar als het recht van elk individu op leven, vrijheid en het nastreven van geluk naar eigen waarden en inzichten.

Wie oprecht kijkt naar het historische bewijs, zal moeten toegeven dat economische vrijheid tot enorme welvaart heeft geleid. Levende 'laboratoria' als oost en westeuropa in de Koude Oorlog, China en Hong Kong, Noord- en Zuid-Korea en India voor en na het socialisme, zijn hiervoor het bewijs.

Voor de Industriële Revolutie was iedereen arm; de enige manier waarop je rijk kon worden, was door het van een ander te ontfutselen. Veel mensen hebben nog niet ontdekt dat kapitalisme een ander systeem is, dat in zichzelf de capaciteit heeft enorme welvaart voort te brengen. Weinigen realiseren zich hoe bijzonder dat is.

Kapitalisme draagt de wereld. Het is het meest ethische systeem dat de mens heeft voortgebracht. De basis is vrijwillig, wederkerig contract tussen gelijkwaardige mensen. Kapitalisme is de grote bevrijder uit armoede, hongersnood en ziekte, bevrijder uit de vruchteloze hopeloosheid en angst waarin de mens gedurende de lange, lange tijd voor de Industriele Revolutie in verkeerde en waarin de meesten in niet-kapitalistische landen nog steeds leven.

Veel van de waarden die aan democratie (het 'gelijk' van de helft plus 1) worden toegeschreven zijn feitelijk de fundamenten waarop vrijheid is gebouwd. Individuele rechten (die we danken aan ons zijn als mens, en niet omdat we lid zijn van een 'groep') kennen we terug als de vrijheid van meningsuiting, persvijheid, kennisvergaring e.d.

De moraal van het rationele zelfbelang is niet tegen liefdadigheid, maar maakt dat een individuele vrije keus. Veel christenen hebben zich laten verleiden tot socialisme, door te accepteren dat liefdadigheid kan worden uitbesteed aan de staat. Maar het is altijd bedoeld geweest als een individuele afweging waarbij de staat niet kan dienen als morele aflaat. De kern van iedere morele daad, is vrije keuze. Collectieve liefdadigheid is een socialistische hobby alleen.

Geluk zit voor een groot gedeelte in het creëren en realiseren van dingen die voortkomen uit eigen waarden. De amoraliteit van een uitkering van de staat doet dus meer dan alleen het ontnemen van zelfredzaamheid: het ontneemt een mens de kans op eigenwaarde en geluk, die dan vervolgens van de psychiater of uit een pilletje gehaald moet worden.



Gerelateerd

| |