zondag 29 september 2013

Magna Carta: de oorsprong van vrijheid

De Magna Carta ligt aan de wortel van iedere verklaring en grondwet die de vrijheid van het individu onder de wet regelt



Europarlementslid Daniel Hannan houdt een speech bij het Magna Carta monument voor The Freedom Association op 13 september jl. in Runnymede, VK.

Het belang van de Magna Carta (1215) kan nauwelijks overschat worden: het is de bron van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring, de Bill of Rights, de Verklaring van de Rechten van de Mens en iedere andere verklaring en grondwet die de vrijheid van het individu onder de wet centraal stelt. In essentie plaatst 't het individu boven de staat, het staatshoofd en de regering en biedt garanties tegen willekeurig, autoritair regeren. Het is ook de oorsprong van het parlement.

De Magna Carta geeft drie basisprincipes:
  • Vrijheid van de Kerk, ofwel de scheiding van Kerk en Staat. Het betekent dat de seculiere machthebbers zich niet met de zaken van de kerk en met morele affaires mogen bemoeien. Dit idee is nu zo corrupt dat het andersom wordt opgevat: tot de Franse, Jacobijnse notie van laïcité waarbij het (neutrale) publieke domein wordt ontdaan van alle religieuze symboliek. 
  • De Vrijheid van steden en ondernemingen: vrije markten, economische vrijheid (a.k.a. kapitalisme). 
  • De Wet van het Land, in plaats van de wetten van mensen of de Wet van God. De Wet van het Land wordt gemaakt door parlementariers als de vertegenwoordigers van de vrije burgers en is het ingebouwde mechanisme waarmee de principes van de Magna Carta worden gegarandeerd. Met de vertegenwoordiger die hij kiest wordt de burger medeverantwoordelijk voor de regering
Het charter onderstreept het burgerlijke, in plaats van het ethnische concept van de natie. Hierin verschilt de Angelsaksische wereld van de continentale Europese traditie, waar men dit concept nog altijd niet begrepen heeft. De natie wordt gedefinieerd door de filosofie, het idee, het ideaal, in plaats van bloed (Duits) of bodem (Frankrijk).  

Het typeert het verschil tussen individualistisch, constitutioneel patriotisme en collectivistisch nationalisme. Op een nog dieper niveau betekent het 't verschil tussen vrije wil en (ethnisch) determinisme

Hannan illustreert het punt door ons te herinneren aan de situatie in 1939: de landmassa van Eurazie, van Brest en Lissabon tot Wladiwostok was onder autoritaire dictatuur. Vrijheid is geen natuurlijke conditie. Daarom is de prijs voor vrijheid eeuwige waakzaamheid

Zoals Hannan zegt, als we willen dat individuele rechten en vrijheid onder de wet blijven bestaan, hebben we de plicht deze principes te begrijpen en door te geven aan de volgende generaties. 

Als je naar Hannan luistert zou je onterecht de indruk kunnen krijgen dat individuele vrijheid onder de wet voorbehouden is aan Angelsaksen; maar niets is minder waar. De Founding Fathers van de Verenigde Staten begrepen terecht dat deze principes universeel zijn; daarom zijn ze de basis van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. 

Want door zijn aard kan de mens alleen overleven onder een situatie van vrijheid; alleen dan kan hij leven als mens. Onder tirannie wordt hij een slaaf, een zombie, een wezen zonder morele basis of de attributen waardoor hij zich onderscheidt van de dieren.

P.S. Tot slot even een paar woorden over de onvermijdelijke, morele kritiek van postmodernisten dat de Magna Charta slechts een manier was voor de baronnen om de macht van de koning te breken, en dat het gewone volk niks in te brengen had dan lege briefies. Dit moet gewicht verlenen aan het argument dat alle vrijheid en rechten die het gevolg waren van het charter niet legitiem zouden zijn, omdat de baronnen niet geleid werden door egalitarisme. Het zijn niet de edelen die we hier eren, maar het feit dat vrijheid en rechten met de tijd zijn gaan gelden voor het gehele volk.  

Gerelateerd