Bij mensen met een buitenlandse achternaam wordt een hypotheekaanvraag vaker afgewezen dan bij mensen met een Nederlandse achternaam.
Racisme?
Meteen werd er schande geroepen en minister Zalm kondigde aan dat hij de banken aan zou gaan pakken. Men gaat er kennelijk van uit dat banken handelen uit racistische motieven. Wat opvalt, zijn de parallellen met werkgevers die sollicitanten met een buitenlandse naam vaker weigeren dan sollicitanten met een Nederlandse naam. Ook hier wordt aangenomen dat werkgevers handelen uit racistische motieven.
Ondernemers hebben geen belang bij discriminatie
Een werkgever heeft er belang bij voor een vacature altijd de beste kandidaat te selecteren. Per slot van rekening moet hij concurreren met andere ondernemers. Stel dat een ondernemer uit seksisme consequent weigert vrouwen aan te nemen. Zijn concurrenten nemen voor een vacature echter altijd de beste kandidaat. Dan zal de seksistische ondernemer na verloop van tijd kampen met een lagere productiviteit. Zijn concurrenten hebben dus beter personeel, maken betere producten en tegen een scherpere prijs. De seksistische ondernemer legt het dan uiteindelijk af tegen zijn concurrenten.
Slechte ervaringen met allochtonen
Nu zijn niet alle ondernemers per definitie rationeel, maar dat ze allemaal onderscheid maken op oneigenlijke - dus niet ter zake doende - gronden, is uiterst onwaarschijnlijk. Toch worden allochtonen vaker geweigerd dan sollicitanten met een Nederlandse naam. De reden hiervoor is dat veel werkgevers slechte ervaringen hebben opgedaan met allochtone werknemers.
Niet op tijd komen, onaangekondigd lange vakanties nemen, overdreven op hun strepen staan (dat staat niet in mijn functieomschrijving!) en een opvallend hoog ziekteverzuim zijn voorbeelden van gedrag waarmee allochtonen zich onderscheiden van hun Nederlandse collega's.
In zo'n geval kun je het een werkgever niet kwalijk nemen dat hij bij een volgende vacature liever afziet van het aannemen van allochtonen. Het is jammer dat de goeden dan moeten lijden onder de kwaden, maar slechte werknemers zijn nu eenmaal niet herkenbaar aan een kruisje op hun voorhoofd.
Banken verstrekken graag hypotheken
Net als ondernemers bij het aannemen van sollicitanten hebben banken er geen belang bij om potentiële klanten af te wijzen op oneigenlijke gronden als b.v. huidskleur of achternaam. Bij de verstrekking van hypotheken is het vooral belangrijk dat mensen kredietwaardig zijn en hun verplichtingen nakomen. In het journaal kwam niet aan de orde of banken misschien slechte ervaringen hebben opgedaan met allochtonen die bij hen een hypotheek hadden afgesloten.
Toch durf ik te beweren, dat dit een veel geloofwaardigere verklaring is dan dat banken handelen uit racistische motieven.
Ook hier geldt weer dat de goeden moeten lijden onder de kwaden. Maar voor de bedrijfsvoering van banken is het essentieel, dat bij de verstrekking van hypotheken de risico's worden geminimaliseerd. Als banken veel slechte ervaringen hebben met allochtone hypotheekaanvragers, dan hebben zij het recht zeer terughoudend zijn met het verstrekken van hypotheken aan allochtonen.
Antidiscriminatiewetgeving is inbreuk op vrijheid
In een rechtsstaat hebben mensen het recht om zelf uit maken met wie zij willen omgaan of zakendoen. Wat dit betreft is Nederland, vanwege antidiscriminatiewetgeving, slechts een gemankeerde rechtsstaat.
Dit artikel verscheen eerst op 14 februari 2006 op Het Vrije Volk.
